ოყურეშული
უსახელაური
ოყურეშის უსახელოური
ოყურეშის უსახელოურის დაცული ადგილწარმოების ნიშანი
„ოყურეშის უსახელოური“ მხოლოდ ღვინო არ არის; ეს არის საქართველოს მდიდარი მევენახეობის კულტურის სიმბოლო. „ოყურეშის უსახელოური“ წითელი ღვინოა, რომელიც შაქრიანობის მიხედვით შეიძლება იყოს სამი სხვადასხვა კატეგორიის: მშრალი, ბუნებრივად ნახევრად მშრალი ან ბუნებრივად ნახევრად ტკბილი. ღვინო ხასიათდება კურკოვანი წითელი ხილის (ქლიავის) და წითელი მოცხარის ტონებით, გემოზე სავსე, ხალისიანი მჟავიანობით და დამრგვალებული, კარგად დაბალანსებული ტანინებით. ღვინო უნდა აკმაყოფილებდეს ორგანოლეპტიკურ და ფიზიკო-ქიმიურ მახასიათებლებს, რაც უზრუნველყოფს მის პრემიუმ ხარისხს. მკაცრად კონტროლდება ალკოჰოლის, შაქარის, მჟავიანობის და სხვა დონეები.
მდებარეობა
„ოყურეშის უსახელოურის“ მიკროზონა მდებარეობს რაჭა–ლეჩხუმის რეგიონში, ცაგერის ადმინისტრაციულ მუნიციპალიტეტში. მიკროზონა მოიცავს მდ. ცხენისწყლის მარჯვენა და მარცხენა სანაპიროს ფერდობებზე შეფენილ სოფლებს: ზუბს, ისუნდერს, ოყურეშს, ოფიტარას, ლაძგვერიას და მახურას ზღვის დონიდან 350–650 მ სიმაღლეზე. ჩრდილოეთის და აღმოსავლეთის მიმართულებით მდ. ცხენისწყლის ტერიტორია დაცულია ხვამლის მთის მასივით, ხოლო დასავლეთიდან ხეობას იცავს ასხის მთა.
გარემო ქმნის ერთგვარ ქვაბულს, რომელიც ყოველი მხრიდან შემოფარგლულია კლდოვანი ქედებით, რაც ქმნის განსაკუთრებულ მიკროკლიმატს, რომელიც ხასიათდება ნოტიო კლიმატით, ზომიერად ცივი ზამთრითა და ხანგრძლივი თბილი ზაფხულით.
გამორჩეული კლიმატი თიხნარ და ხირხატიან ნეშომპალა-კარბონატულ ნიადაგებთან კომბინაციაში განაპირობებს ყურძნის საუკეთესო დამწიფებას, მჟავიანობის და შაქრიანობის ბალანსითა და პოლიფენოლების დაგროვებით. ანტო¬ციანები, პოლი¬ფენოლები და შაქარი ღვინოს ანიჭებენ დაბალანსებულობასა და კომპლექსურობას.
ვენახის ტრადიციული პრაქტიკა
ოყურეშის უსახელოური იწარმოება მხოლოდ უსახელოური ვაზის ჯიშისაგან, რომელიც მოყვანილი უნდა იყოს მიკროზონის ფარგლებში. ნებისმიერ გადახრა ან სხვა ჯიშის გამოყენება ღვინის დაყენებისას დაუშვებელია. ვენახები განთავსებული უნდა იყოს ზღვის დონიდან 350-650 მეტრის დიაპაზონში, ვაზთა შორის მანძილი უნდა იყოს 0,8-1,4 მეტრი, ხოლო შტამის სიმაღლე 05,-0,8 მეტრი. ვაზი შეიძლება გაისხლას ცალმხრივი ან ორმხრივი ქართული, ან თავისუფალი ფორმით. ვენახის გაშენებისადმი ეს ზედმიწევნითი ყურადღება უზრუნველყოფს და მიზნად ისახავს, რომ ღვინო დამზადდეს მხოლოდ მწიფე ყურძნისგან, რომლის შაქრიანობაც უნდა იყოს არანაკლებ 23%-ი.
ღვინის დამზადება
ოყურეშის უსახელოურის დამზადების პროცესი მტევნიდან ღვინომდე მკაცრი პირობების მიხედვით ხორციელდება. ყურძნის ტრანსპორტირება დასაშვებია მხოლოდ ხის ან პლასტმასის ყუთებით, უჟანგი ფოლადისაგან დამზადებული ან სპეციალური საღებავით შეღებილი ძარებით. ტრანსპორტირებისას ყურძენი მაქსიმალურად უნდა იყოს დაცული შესაძლო დაბინძურებისაგან. ყურძნის გადამუშავება და ღვინის დამზადება დასაშვებია მხოლოდ რეგიონის ფარგ¬ლებში, ხოლო ბოთლებში ჩამოსხმა – ამ ზონის ფარგლებს გარეთაც, მხოლოდ საქართვე¬ლოს ტერიტორიაზე.
ღვინის წარმოებისას დასაშვებია მხოლოდ იმ ოპერაციების, მასალებისა და ნივთიერებების გამოყენება, რომლებიც ნებადართულია საქართველოს მთავრობის 2018 წლის 6 ნოემბრის №524 ტექნიკური რეგლამენტით „ღვინის წარმოების ზოგადი წესისა და ნებადართული პროცესების, მასალებისა და ნივთიერებების ჩამონათვალის განსაზღვრის შესახებ“.
ოყურეშის უსახელოურის სამომხმარებლო ბაზარზე გატანა დასაშვებია მხოლოდ სამომ¬ხმა¬რებლო ტარაში დაფასოებული სახით.
ოყურეშის უსახელოურის სამომხმარებლო ბაზარზე გატანა დასაშვებია მხოლოდ სამომ¬ხმა¬რებლო ტარაში დაფასოებული სახით.
ოყურეშის უსახელოურის მემკვიდრეობა და რეპუტაცია
ლეჩხუმი ამაყობს ისტორიული მევენახეობის კულტურით, ადგილობრივი ყურძნის ჯიშებითა და მეღვინეობის უნიკალური ტექნიკით. ცნობილი ქართველი მეცნიერები – ნიკო კეცხოველი, მაქსიმე რამიშვილი და დიმიტრი ტაბიძე – 1960 წლის ამპელოგრაფიაში ადასტურებენ დიდი ივანე ჯავახიშვილის მოსაზრებას იმის თაობაზე, რომ უსახელოური კულტურულ ვაზის ჯიშების ფორმათა წარმოშობის ადგილობრივი კერიდან არის წარმოშობილი, ხოლო მისი სახელი წარმოშობილია ლეჩხუმში მდ. ლაჯანურის მარჯვენა სანაპიროზე მდებარე სოფელ უსახელოდან.
უსახელოურის, ამ შესანიშნავი ნახევრად ტკბილი ღვინის, სამრეწველო მასშტაბით წარმოება შესაძლებელი გახდა 1940-იანი წლების ცნობილი მოვლენების და ბუნებრივად ნახევრად ტკბილი ღვინოების წარმოების ტექნოლოგიის შემუშავებისა და დანერგვის შემდეგ.
უსახელოურის ღვინის ხარისხს მარტო ვაზის ჯიში და გეოგრაფიული გარემო როდი განაპირობებს,არამედ ღვინოს უპირველოს ყოვლისა ქმნის ადამიანი, რომელიც რუდუნებით უვლის ვაზს, შემდეგ კი განსაკუთრებული ყურადღებით ამუშავებს ღვინის დამზადების საუკუნეების განმავლობაში სრულყოფილი ტექნოლოგიის მიხედვით. ბუნების, ადამიანისა და ტრადიციების სინთეზით შექმნილი უსახელოური წარმოადგენს ქართული მეღვინეობის საუკუნოვანი კულტურის მტიცებულებას.
უსახელოურის, ამ შესანიშნავი ნახევრად ტკბილი ღვინის, სამრეწველო მასშტაბით წარმოება შესაძლებელი გახდა 1940-იანი წლების ცნობილი მოვლენების და ბუნებრივად ნახევრად ტკბილი ღვინოების წარმოების ტექნოლოგიის შემუშავებისა და დანერგვის შემდეგ.
უსახელოურის ღვინის ხარისხს მარტო ვაზის ჯიში და გეოგრაფიული გარემო როდი განაპირობებს,არამედ ღვინოს უპირველოს ყოვლისა ქმნის ადამიანი, რომელიც რუდუნებით უვლის ვაზს, შემდეგ კი განსაკუთრებული ყურადღებით ამუშავებს ღვინის დამზადების საუკუნეების განმავლობაში სრულყოფილი ტექნოლოგიის მიხედვით. ბუნების, ადამიანისა და ტრადიციების სინთეზით შექმნილი უსახელოური წარმოადგენს ქართული მეღვინეობის საუკუნოვანი კულტურის მტიცებულებას.
